Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2008

Η φιλοσοφία στη σκηνή: Μάρκος Αυρήλιος

Ο Μάρκος Αυρήλιος «πρωταγωνιστεί» στη δραματοποιημένη διάλεξη του καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών Θεοδόση Πελεγρίνη, Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου, ώρα 7μ.μ.Είσοδος ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας.Ο στωικός φιλόσοφος Μάρκος Αυρήλιος είναι ο «πρωταγωνιστής» μίας ακόμη διαδραστικής παράστασης που στήθηκε με πρωτοβουλία του Θεοδόση Πελεγρίνη, καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Προέδρου του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας), και μιας εμπνευσμένης ομάδας καλλιτεχνών η οποία συμπράττει στην πραγματοποίηση της σειράς πρωτότυπων δραματοποιημένων διαλέξεων με τίτλο «Η φιλοσοφία στη σκηνή». Η Σειρά πραγματοποιείται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Megaron Plus. Την Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου, στις 7 το βράδυ, ο θεατής καλείται να έρθει σε επαφή με τον τρόπο σκέψης του «εστεμμένου φιλοσόφου» που, κατά τρόπο απαράμιλλο, πέτυχε να συνδυάσει τις αρετές του στρατιωτικού ηγέτη μιας μεγάλης αυτοκρατορίας με την ηρεμία και την σεμνότητα του πνεύματος. Για τη δραματοποιημένη παράσταση συνέπραξαν ο καθηγητής Θεοδόσης Πελεγρίνης και ο συγγραφέας Γιώργος Μανιώτης ο οποίος υπογράφει και τη σκηνοθετική επιμέλεια της παράστασης. Η είσοδος στην εκδήλωση είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας. Η διανομή των δελτίων αρχίζει στις 6 μ.μ. Σε περίπτωση μεγάλης προσέλευσης αρχίζει μισή ώρα νωρίτερα. Τη Σειρά «Η Φιλοσοφία στη σκηνή» αποτελούν 7 δραματοποιημένες διαλέξεις που - με τη συνοδεία μουσικής, ζωγραφικής και video art - αναπαριστούν την φιλοσοφική πράξη. Πρόκειται για έναν κύκλο διαδραστικών εκδηλώσεων, στα όρια του θεάτρου και των φιλοσοφικών διαλόγων, της μουσικής και της οπτικοακουστικής τέχνης. Η ομάδα των επαγγελματιών ηθοποιών που συνέστησε ο Θεοδόσης Πελεγρίνης, αναπαριστά χωρίς να εκλαϊκεύει. Με την ατμόσφαιρα που δημιουργεί και με την βοήθεια δρώμενων κι εκπλήξεων, παρέχει στο κοινό τα κατάλληλα ερεθίσματα, ώστε να «μπει στο μυαλό» του κάθε φιλόσοφου. Με το πλούσιο ακαδημαϊκό και συγγραφικό του έργο, αλλά και τη δραστηριοποίησή του στον χώρο του κρατικού ραδιοφώνου και της τηλεόρασης, ο καθηγητής Πελεγρίνης θέτει ως στόχο την παρουσίαση της ζωής, της δράσης και των ιδεών των Αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων από τον 6ο αιώνα π.χ. που πρωτοεμφανίστηκαν ως τον Μεσαίωνα. Το «κλειδί» είναι ο εύληπτος, ψυχαγωγικός τρόπος προσέγγισης έτσι ώστε το κοινό, ανεξαρτήτως της παιδείας που διαθέτει, να πλησιάζει με ευχαρίστηση τη φιλοσοφία. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος (121-180μ.Χ.), ο εστεμμένος φιλόσοφος, θεωρείται ο τελευταίος εκπρόσωπος τόσο του αρχαίου κόσμου όσο και του Στωϊκισμού. Όχι ως σχολάρχης αλλά ως απλός κατά βίον στωϊκός. Προσέγγισε τη διδασκαλία του Ηράκλειτου και εξέλιξε τις σκέψεις του σε μορφή προσωπικού διαλογισμού. Η φιλοσοφική του θέση ορίζεται από τη σεμνή ένταξη του ανθρώπου σε μια ευρύτερη κοινωνία και από την αυτονόητη επιθυμία να προσφέρει σ?αυτήν. Γι?αυτό άλλωστε και ως αυτοκράτορας υπήρξε δικαιότατος, φιλάνθρωπος και ανεκτικός. Το ελάχιστο διασωθέν έργο του - που ουσιαστικά δεν είναι παρά το προσωπικό του ημερολόγιο - περιορίζεται κυρίως στα 12 βιβλία των στοχασμών του («Τα εις Εαυτόν», δηλαδή «οι συζητήσεις με τον εαυτό του»). Ο Μάρκος Αυρήλιος, ο οποίος κατά το πέρασμά του από την Αθήνα είχε μυηθεί και στα Μυστήρια των Ευμολπιδών («Ελευσίνια»), αποτολμά μέσα απ?αυτό μια τολμηρή κατάδυση στις σχεδόν απρόσιτες για τους θνητούς ρίζες του «καθήκοντος». Η ενδοσκοπική αυτή «λέξη» του εστεμμένου φιλόσοφου, δεν τον κάνει αναχωρητή και απόκοσμο αλλά, αντίθετα, έναν βαθύτατα κοινωνικό και ανθρώπινο άνδρα που κηρύσσει δίχως την παραμικρή επιφύλαξη ότι: «όλοι μας έχουμε δημιουργηθεί για χάρη των συνανθρώπων μας τους οποίους οφείλουμε ή να καλλιεργήσουμε ή να τους υπομείνουμε». Εγκαταλελειμμένος εν μέσω άπειρων εχθρών, ανάξιων συνεργατών και προδοτών, έχοντας πληγεί από αλλεπάλληλες συμφορές, ο Μάρκος Αυρήλιος στέκει γαλήνιος και ακλόνητος, δίχως να ελπίζει σε οποιαδήποτε έξωθεν βοήθεια ή «θαύμα». Αυτάρκης και «θεϊκός» μέσα στο θνητό του κορμί, πιστεύει στο φως, την ομορφιά και την ηρεμία του εσωτερικού του κόσμου. Ενδεικτικά Περί του Ανθρώπινου Βίου ο Μάρκος Αυρήλιος σημειώνει: «Μην ενεργείς δίχως την θέλησή σου, δίχως το πνεύμα της κοινής ωφελείας, δίχως συγκρότηση ή από αντίδραση. Μην προσπαθείς να κάνεις πιο όμορφη την σκέψη σου με ψεύτικα στολίδια ή πολυλογίες και μην καταπιάνεσαι με τα πάντα. Ο Θεός που είναι μέσα σου, ας είναι ο προστάτης ενός όντος αρσενικού, μεστωμένου, πολιτικού, πολιτισμένου, αρχοντικού και συγκροτημένου, σαν εκείνον που περιμένει ήρεμα τη λήξη του βίου, δίχως να χρειάζεται με όρκους να το αποδείξει ή με την ανθρώπινη μαρτυρία. Γαλήνιος, δίχως την ανάγκη της έξωθεν βοηθείας ή της παρηγορίας που παρέχουν οι άλλοι. Διότι όρθιος πρέπει να στέκεις, όχι ορθωμένος από τους άλλους». Ο Θεοδόσης Πελεγρίνης, απόφοιτος το 1972 της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές φιλoσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ της Aγγλίας, από όπου έλαβε διαδοχικά το Mάστερ (1974) και το διδακτορικό δίπλωμα φιλοσοφίας (1976). Tο 1977 εκλέχθηκε από την Φιλοσοφική σχολή Yφηγητής. Kατόπιν, αφού διήλθε τις ενδιάμεσες καθηγητικές βαθμίδες, ολοκλήρωσε την ακαδημαϊκή εξέλιξή του το 1989 εκλεγείς καθηγητής πρώτης βαθμίδας. Έχει οργανώσει επτά πανελλήνια και διεθνή συνέδρια στο Παλιό Πανεπιστήμιο: «Φάουστ: Η μαγεία της φιλοσοφίας ? Η φιλοσοφία της μαγείας» (1993), «Γαλιλαίος Γαλιλέι: Αιρετικές φωνές» (1994), «Η εκδίκηση» (1996), «Η μοχθηρία του γέλιου» (1997), «Το αιώνιο θήλυ» (1998), «Ωδή στη νύχτα» (1999), «Η αξία της φθοράς» (2000). Έχει επανειλημμένα συνταιριάξει την τέχνη του δράματος με την προσέγγιση του αντικειμένου της φιλοσοφίας. Ενδεικτικά αναφέρεται πως στο πλαίσιο των προαναφερθέντων συμποσίων έχουν παρουσιαστεί αντίστοιχα οι επαγγελματικές θεατρικές παραστάσεις των έργων: «Φάουστ» του Γκαίτε, «Γαλιλαίος Γαλιλέι» του Μπρεχτ σε μουσική του Άισλερ, «Οθέλλος» του Σαίξπηρ, «Δον Ζουάν» του Μολιέρου, «Λοκαντιέρα» του Γκολντόνι, «Τα λάθη μιας νύχτας» του Γκόλντσμιθ και «Ελένη» του Ρίτσου. Εκτός από μελέτες και άρθρα του που δημοσιεύτηκαν σε επιστημονικά περιοδικά και εφημερίδες, έχει γράψει πλήθος βιβλίων, μεταξύ αυτών: «Σφηνάκια», «Λεξικό της φιλοσοφίας», «Παιδιά του Κάιν», «Αρχές φιλοσοφίας» (εγχειρίδιο για την Γ΄ τάξη λυκείου), «Άνθρωποι, ζώα, μηχανές» κ.ά. Έχει δημοσιεύσει τα λογοτεχνικά βιβλία: «Δεύτερη επιλογή» (συλλογή διηγημάτων) και «Το είδωλο του κόσμου» (μυθιστόρημα), στις εκδόσεις «Πατάκης». Για την κρατική τηλεόραση, οργάνωσε και παρουσίασε τρεις σειρές εκπομπών:«Την ταυτότητα σας, παρακαλώ» (1999), «Και το ταξίδι συνεχίζεται» (2000) και «Η 25η ώρα» (2002). Συνεργάστηκε με το Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, όπου το 2001 και το 2002 παρουσίασε αντίστοιχα τις καθημερινές εκπομπές «Εγχειρίδιο φιλοσοφίας» και «Λεξικό της Φιλοσοφίας».
economist.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: