Mητροπόλεως και Φιλελλήνων, απέναντι από την πλέον πολυσύχναστη πλατεία της πόλης, την πλατεία Συντάγματος, μια μεγάλη γυάλινη πόρτα οδηγεί, σαν μηχανή του χρόνου, στους αιώνες της ακμής της δημοκρατίας της αρχαίας Αθήνας. Τα λεωφορεία, τα αυτοκίνητα, το κιόσκι με τις εφημερίδες και ο κουλουρτζής της γωνίας της σημερινής πρωτεύουσας εξαφανίζονται δίνοντας τη θέση τους στην Αγορά και την Εκκλησία του Δήμου της αρχαίας πόλης. Οι 14 αυθεντικές λίθινες και μαρμάρινες επιγραφές στον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος της Βουλής -μαζί με έντεκα ακόμα που εκτίθενται στο Επιγραφικό Μουσείο- αποτελούν την έκθεση «Εδοξεν τη βουλή και τω δήμω» και συστήνουν στους σύγχρονους Αθηναίους τους αρχαίους κατοίκους της πόλης τους, παρουσιάζοντας γλαφυρά το φαινόμενο της δημοκρατίας.«Οι Αθηναίοι πολίτες γέννησαν τη δημοκρατία, το πολίτευμα το οποίο συζητείται και διεκδικείται διαρκώς με πάθος», λέει η κ. Μαρία Λαγογιάννη, διευθύντρια του Επιγραφικού Μουσείου. «Δεν θα έπρεπε οι σημερινοί Αθηναίοι να γνωρίσουν από κοντά τις μοναδικές πρωτότυπες αποδείξεις του υψηλού δημιουργήματός τους»; Με μακέτες, προπλάσματα, σχέδια και αναπαραστάσεις ο επισκέπτης εισάγεται στην Αρχαία Αγορά και αρχίζει να φαντάζεται τη λειτουργία των μικρών έως και μνημειωδών λίθινων ή μαρμάρινων επιγραφών. «Η Αγορά, τα δημόσια λουτρά, όλοι οι ναοί -και η Ακρόπολη- ήταν τα μέρη όπου τοποθετούνταν τα σημαντικότερα ψηφίσματα που προέκυπταν από την άμεση δημοκρατία για να γίνονται γνωστά σε όλους», συμπληρώνει η κ. Λαγογιάννη.Οι πρωτότυπες επιγραφές -άλλες ως θραύσματα, άλλες ατόφιες- διηγούνται το μακρύ ταξίδι της αθηναϊκής δημοκρατίας μέσα στο χρόνο. Οι αρμοδιότητες των Αρχών, η νομοθεσία, τα δημόσια έργα, η λατρεία, η εξωτερική πολιτική της Αθήνας, τα τιμητικά ψηφίσματα για τους πολίτες, αλλά και οι περιπέτειες και η προσαρμοστικότητα του πολιτεύματος αποτυπώνονταν σε στήλες, υπενθυμίζοντας καθημερινά στους Αθηναίους το δυναμικό ρόλο τους στο πολίτευμα. Από την αρχαιότερη δημοκρατική απόφαση στον κόσμο, ένα ψήφισμα για τους κληρούχους στη Σαλαμίνα (510-500 π.Χ.), ως την οπισθόγραφη επιγραφή για τον ορισμό με κλήρωση πλέον της ιέρειας στο ναό της Αθηνάς Νίκης (427-424 π.Χ.) και τη δημοσίευση των εισφορών των συμμάχων, οι επιγραφές ζωντανεύουν τη δημόσια ζωή της αρχαίας Αθήνας. «Η επιγραφή είναι δύσκολο έκθεμα, δεν σου μιλάει, όπως ένα γλυπτό», σημειώνει η κ. Λαγογιάννη. «Αν αφιερώσει όμως κανείς λίγο χρόνο, θα κερδίσει πολύ περισσότερα από ό,τι προσφέρουν άλλα εκθέματα. Εχει μια ολόκληρη ιστορία να διηγηθεί».Πλάι στις επιγραφές έχουν βρει τη θέση τους μερικά ακόμα «αποδεικτικά» της αθηναϊκής δημοκρατίας: ένα κληρωτήριο -η μηχανή κλήρωσης όλων των αξιωματούχων- δικαστικές ψήφοι, όστρακα για τον οστρακισμό, αλλά και μερικά νομίσματα από την αποζημίωση βουλευτών, δικαστών και λοιπών αξιωματούχων.
Τα τιμητικά ψηφίσματα
«Τα τιμητικά ψηφίσματα είναι εκείνα που μας δείχνουν πόσο ζωντανή ήταν η αθηναϊκή δημοκρατία, αποδεικνύουν πως ο Αθηναίος ένιωθε ενεργό μέλος της πόλης του, πως ήταν υπεύθυνος για αυτήν», λέει η κ. Λαγογιάννη. Η προσφορά των Αθηναίων ή των μετοίκων -των ξένων- προς την πόλη της Αθήνας έβρισκε πάντα ανταπόδοση και τα ψηφίσματα εκδίδονταν προς τιμή, αλλά και προς παρότρυνση των υπολοίπων. «Ο καθένας προσέφερε όπως μπορούσε, οικονομικά, στο διπλωματικό πεδίο ή όπου αλλού, και η πόλη τον ευχαριστούσε και έδειχνε την ευγνωμοσύνη της». Τρία από τα τιμητικά ψηφίσματα της έκθεσης έχουν εκδοθεί για τον Αλικαρνασσέα Λεωνίδη (440-427 π.Χ.), για τον ιερέα του Ασκληπιού Πρωταγόρα (περίπου 165/4 π.Χ.) και για τον Τελεσία τον Τροιζήνιο (140-139 π.Χ.), στον οποίο και προσφέρθηκε η «αθηναϊκή πολιτεία», το δικαίωμα δηλαδή να γίνει Αθηναίος πολίτης.
Info
«Εδοξεν τη βουλή και τω δήμω: Η αθηναϊκή δημοκρατία μιλάει με τις επιγραφές της» στον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων (Μητροπόλεως 1 και Φιλελλήνων) και το Επιγραφικό Μουσείο (Τοσίτσα 1)। Εως τα τέλη Απριλίου.
Ελεύθερος Τύπος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου